Op 18 augustus 1830 werd er in, Schloss Schünbrunn, een kind geboren.
het was een jongen en zijn ouders noemde hem: Franz Joseph Karl von Habsburg Lothingen.
Hij was de eerste zoon en het eerste kind van aartshertog Franz Karl van Oostenrijk en prinses Sophie van Beieren.

Franz Joseph had een zus:
– Maria Anna

Franz Joseph had drie broers:
– Ferdinand Maximiliaan
– Karl Ludwig
– Doodgeboren broer, naam onbekend
– Ludwig Victor

Zijn zusje, Maria Anna, leed aan epilepsie en overleed al op 4 jarige leeftijd aan epilepsie.
Franz Joseph genoot van het leven en kende weinig zorgen.

Op 2 december 1848 accepteerde Franz Joseph de kroon, op 18 jarige leeftijd werd hij keizer van Oostenrijk. Kort na de kroning werd een aanslag op keizer Franz Joseph gepleegd door de Hongaarse Nationalist. Keizer Franz Joseph werd gered door zijn uniform omdat hij altijd uniformen met een stevige hoge kraag droeg. Dankzij de stevigheid van zijn kraag werd die fatale dolksteek een lichte verwonding in zijn hals, de dader werd opgepakt en veroordeeld.

In 1852 overleed zijn belangrijkste adviseur. Aartshertogin Sophie, Franz moeder, nam het van hem over en adviseerde haar zoon en stond hem bij. Niet lang daarna vond z’n moeder dat het tijd werd dat haar zoon meer stabiliteit nodig had en ze besloot dat haar zoon moest trouwen en voor een erfgenaam moest zorgen.